tar&duefu jrefrmEdkifiHtay:csrSwfxm; onfh ydwfyif wm;qD;rIrsm;aMumifh
jrefrm EdkifiHwGif rl;,pfaq;0g; yaysmufa&;vkyfief; rsm; xdcdkufvsuf½SdaMumif;
vGefcJhonfh oDwif;ywfu xkwfjyefcJhonfhtpdk;&owif; xkwfjyefcsufwpfapmifwGif
azmfjyonf/
ydwfyifwm;qD;rIrsm;onf jrefrmEdkifiH\ pD;yGm;a&; wdk;wufrIrsm;tm;
xdcdkufap vsuf½SdNyD; rl;,pfaq;0g; wdkufzsufa&; twGufESifh
rl;,pfaq;0g;okH;pGJrIaMumifhjzpf yGm;onfha&m*grsm;tm; wdkufzsuf&eftwGuf
vkdtyfonfh aiGaMu;tm; tjcm;ae&mrsm; wGif tokH;jyKae&aMumif;
tqdkygowif; xkwfjyefcsufwGif azmfjyxm;onf/
tar&dueftaejzifh jrefrmEdkifiH\ rl;,pf aq;0g; wdkufzsufa&;
vkyfief;rsm;wGif yl;aygif; yg0ifoifhaMumif; tqdkygowif; xkwfjyefcsufwGif
azmfjyonf/
]]tar&duef taeeJY EdkifiHwumtodkif; t0dkif;rSm yg0ifaeawmhum
b,fae&mrSm rqdk rl;,pfaq;0g; jyefYyGm;rItEÅ&m,f½Sd&if
yg0if yl;aygif; ulnDoGm;zdkY vdkw,fvdkY uGsef awmfwdkYtaeeJY owday;vdkygw,f?
wu,f vdkY rulnDbl;qdk&if rl;,pfaq;0g;a&mif;0,f azmufum;olawGudk
tm;ay;tm;ajr§mufjyK aewmeJYwlygw,f}} [k tqdkygowif;xkwf jyefcsufwGif
azmfjyonf/
tqdkygtpdk;&owif;xkwfjyefcsufonf atmufwdkbmv 27 &ufaeYu
tar&duef EdkifiHu xkwfjyefcJhonfh jrefrmEdkifiHtay: ¤if;u
xm;½Sdonfhrl0g'qdkif&majcmufvywf tpD&ifcHpmtm;
wkHYjyefaomtm;jzifhxkwf jyefcJhjcif;jzpfonf/ tqdkygtpD&ifcHpmwGif
azmfjyxm;onfh rl0g'rsm;onf Mo*kwfvu pwifum tar&duefu jrefrmEdkifiHtay:
ydkrdkwif;usyfonfhydwfyifwm;qD;rIrsm; csrSwf cJhonfhumvvnf; tusKH;0ifonf/
jrefrmEdkifiHwGif rl;,pfaq;0g;wdkufzsuf a&;wGif atmifjrifrIrsm;tm;
tqdkyg tar &duef tpD&ifcHpmu todtrSwfjyKxm; aMumif; tpdk;&owif;
xkwfjyefcsufwGif azmfjyonf/
xdkodkY atmifjrifrIrsm;wGif vGefcJhonfh ig;ESpfwmumvtwGif; jrefrmEdkifiHwGif
bdef; pdkufysKd; xkwfvkyfrI 72 &mcdkifEIef; usqif;vmcJhjcif;?
EdkifiHwum rl;,pfwdkuf zsufa&;tzGJUrsm;ESifh yl;aygif; aqmif½GufrI
wdk;wufjcif;ESifh rl;,pfaq;0g; a&mif;0,f azmufum;&mwGif
yg0ifonfh tzGJUtpnf; rsm;tm; ydkrdkzdtm;ay;cJhjcif;wdkY yg0ifaMumif;
od&onf/
jrefrmEdkifiHtaejzifh tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;? tjynfjynfqdkif&m
rl;,pfaq;0g; wdkuf zsufa&; tzGJUtpnf;rsm;ESifh ydkrdkyl;aygif;
aqmif½GufrIESifh bdef;xkwfvkyfa&mif;csrIrsm; qufvufusqif;vmonfudk
&nfñTef;azmf jyonf/
]]1998 ckESpfu jrefrmEdkifiHwGif bdef;xkwf vkyfrI[m 1ç750
rwfx&pfwef ½SdcJhNyD; ,ck ESpfrSm 484 wefom ½Sdygw,f}}
[k tqdkyg tar&dueftpD&ifcHpmwGif azmfjyonf/
jrefrmEdkifiH taejzifh tar&duef rl;,pf aq;0g; wdkufzsufa&;tzGJU
('DtD;at)ESifh yl;aygif;aqmif½GufcJhNyD; 1993 ckESpfrS
pwif um tar&duefEdkifiHESifh yl;aygif;um ESpfpOf bdef;xGuf½SdrIwdkif;wma&;vkyfief;rsm;
aqmif ½GufcJhrIESifh ukvor*¾ rl;,pfaq;0g;ESifh rIcif;qdkif&m½kH;
(,ltifeftdk'DpD) ESifh tjcm; tvSL½Sif tzGJUtpnf;rsm;ESifh
yl;aygif;um bdef;tpm;xdk;oD;ESHpdkufysKd;a&;wdkYwGif yl;aygif;
aqmif½Gufvsuf ½SdaMumif; tqdkyg tpD&if cHpmwGif
azmfjyonf/
odkY&mwGif tar&duef tpD&ifcHpmu jrefrmEdkifiHonf rl;,pfaq;0g;
wdkufzsuf a&;wGif yl;aygif; aqmif½Guf&efysufuGufae
aMumif; azmfjyonf/
tqdkygajymqdkcsuftm; jrefrmEdkifiHtae jzifh em;rvnfEdkifaMumif;
tpdk;&owif; xkwfjyefcsufu pdefac:vdkufonf/
]]tJ'DtpD&ifcHpmrSm jrefrmEdkifiHu b,fvdk yl;aygif; aqmif½Guf&ef
ysufuGufovJqdk wmudk azmfjyrxm;wm uGsefawmfwdkY em; rvnfEdkifygbl;}}
[k tpdk;& owif;xkwf jyefcsufwGif azmfjyxm;onf/
tpdk;&taejzifh 15 ESpf bdef;yaysmufa&; pDrHudef;tm; csrSwf
taumiftxnfazmf vsuf½SdaeNyD; aiGaMu;c0gcsrI xdef;csKyfoGm;&ef
aqmif½GufaeNyD; tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;rS rl;,pf aq;0g;xkwfvkyf&mwGif
tokH;jyKonfh "mwk aA'ypönf;rsm; wifoGif;rItm; ydwfyifoGm;
&ef ydkrdkwif;usyfpGm aqmif½GufaeNyD; tmPmydkif tzGJUtpnf;rsm;rS
t*wdvdkuf pm;rI ½Sdolrsm;tm; ydkrdkxda&mufpGmta&;,l
aeaMumif; tpdk;& owif;xkwfjyefcsufwGif azmfjyonf/
]]tJ'Dvdk atmifjrifrIawG[m jrefrmEdkifiH taeeJU rl;,pfaq;0g;
wdkufzsufa&;udk oEéd|mef csrSwfxm;w,fqdkwm jyovdkufjcif;
jzpfygw,f}} [k tpdk;&owif;xkwfjyefcsuf wGifazmfjyonf/
tar&dutaejzifh jrefrmEdkifiHESifhyl;aygif; aqmif½GufrIr½Sdonfhtjyif
jrefrmEdkifiHtm; rl;,pfaq;0g; wdkufzsufa&;twGuf ydkYcsonfh
oifwef;rsm;tm;wufa&mufcGifhrjyKaMumif; tqdkyg owif; xkwfjyefcsufwGif
azmfjy xm;onf/
]]tultnD tenf;i,fyJ &½Sdayr,fh jrefrmEdkifiHtaeeJU
rl;,pfaq;0g;wdkufzsuf a&;twGuf tpGrf;ukef aqmif½Gufaeygw,f}}
[k ¤if;owif;xkwfjyefcsufwGifazmfjyonf/
]]rl;,pfaq;0g;eJY rl;,pfaq;0g;aMumifh jzpfay:wJha&m*gawG&JUtEÅ&m,fudkwdkufzsuf
&mrSm uGsefawmfwdkYtm;vkH; yl;aygif;aqmif ½GufoGm;zdkY
tcsdefusygNyD}} [k tqdkyg owif; xkwfjyefcsufwGif azmfjyxm;onf/