tdE´d,u jrefrmEdkifiHodkY tar&duefa':vm 57 oef; xkwfacs;oGm;rnfjzpfaMumif;
ESpf EdkifiH qufqHa&;udk wdk;wufap&ef &nf ½G,fvsuf
,ckoDwif;ywftwGif; jrefrm EdkifiHodkY cspfMunfa&;c&D;vma&mufvnfywf
cJhaom tdE´d, 'kwd,or®w rpöwmbdkif½Gef qif;a½Scg0yf\
c&D;pOftwGif; aMunmcJh onf/
&efukef-rEÅav;&xm;vrf;tqifhwdk;jr§ifh a&;twGuf
tokH;jyKrnfhacs;aiGxkwfacs;&ef tjyif rpöwm a½Scg0yf\
c&D;pOftwGif; jrefrmESifh tdEd´,wdkYtMum; ESpfEdkifiHwdkYrS
txl;ESifh oHwrefEdkifiHul; vufrSwfudkif aqmifolrsm;tm; jynf0ifcGifhADZmuif;vGwf
cGifhESifh ynma&;ESifh vlom; t&if;tjrpf zGHUNzdK;wdk;wufa&;qdkif&m
em;vnfrI pmcGsef vTmudkvnf; vufrSwfa&;xdk;cJhonf/
vmrnfhESpfrS pwifum tdE´d,u jrefrm EdkifiHrS ynmawmfoif
30 tm; wdk;jr§ifh vufcHoGm;rnfjzpfNyD; ynmawmfoif 152 OD;txd
vufcHoGm;rnfjzpfaMumif;od&onf/
rpöwm a½Scg0yfonf tzGJU0if 50 yg onfh cspfMunfa&;
udk,fpm;vS,f tzGJUudk OD;aqmifí &efukefodkY Edk0ifbmv2
&ufaeY u a&muf½SdcJhonf/
rpöwm a½Scg0yfonf 1987 ckESpfu tdE´d,0efBuD;csKyfa[mif;
rpöwm &m*spf*E´D jrefrmEdkifiHodkY vma&muf
vnfywfcJhNyD; aemufydkif; 16 ESpfumvwGif jrefrmEdkifiHodkY vma&mufonfh
tqifhjrifhqkH; tdE´d,acgif; aqmifwpfOD; jzpfonf/
rpöwm a½Scg0yfonf EdkifiHawmf at; csrf;om,ma&;ESifh
zGHUNzdK;a&;aumifpD 'kwd, Ouú| 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;BuD;
armifat;\ 2000 jynfhESpfu tdE´d,odkY cspfMunfa&;c&D;
tm; jyefvnfwkHYjyefaomtm;jzifh vma&muf vnfywfcJhjcif; jzpfonf/
rpöwm a½Scg0yfonf Edk0ifbmv 3 &ufaeYu EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh
zGHUNzdK;a&;aumifpDOuú|AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a½T
ESifh awGUqkHcJhonf/
jynfvrf;½SdjynfolYvTwfawmfwGif usif;y cJhonfhawGUqkHyGJodkY
'kwd, AdkvfcsKyfrSL;BuD; armifat;? EdkifiHawmf0efBuD;csKyf AdkvfcsKyfBuD;
cifñGefYwdkYvnf; wufa&mufcJhMuonf/
'kwd,AdkvfcsKyfrSL;BuD; armifat;ESifh rpö wm a½Scg0yfwdkYonf
Edk0ifbmv2 &ufaeY u oD;jcm;awGUqkHaqG;aEG;cJhonf/
rpöwm a½Scg0yf\ jrefrmacgif;aqmif rsm;ESifh awGUqkH
aqG;aEG;rIrsm;rSm &if;ESD;NyD; tvGeftjyKoabmaqmifaMumif; tdE´d,
EdkifiHjcm;a&; twGif;0ef rpöwm uef0gvf q,fbJvfu Edk0ifbmv
3 &ufaeYu usif;ycJhonfh owif;pm½Sif;vif;yGJ wpf&yf
wGif ajymonf/
]]tJ'DvdkaqG;aEG;rIawG jyKvkyfEdkifwm[m ESpfEdkifiHqufqHa&;
tvGef aumif;rGefrIudk jyowmyJ jzpfygw,f}} [k rpöwm q,fbJvf
u ajymonf/
tqdkyg awGUqkH aqG;aEG;rIrsm; twGif; jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pDazmfaqmifa&;
vkyfief;pOfckepf&yfESifhywfoufí jrefrm acgif;aqmifrsm;u
½Sif;vif; ajymMum;cJh aMumif; rpöwm q,fbJvfu ajymonf/
tqdkyg ½Sif;vif; ajymMum;csufrsm;rSm tvGeftusKd;½Sdonf[k
tdE´d,EdkifiHu rSwf ,laMumif; rpöwmq,fbJvfu ajymonf/
]]rdwfaqGEdkifiHwpfEdkifiHtaeeJY tdEd´,u jrefrmEdkifiH&JUjzpfay:wdk;wufrIawGudk
avh vmaeygw,f? jrefrmtpdk;&u xkwfjyefaMu nmxm;wJhtpDtpOfrSm
trsKd;om;jyefvnf oifhjrwfa&;eJY 'Drdkua&pDazmfaqmifa&;[m
t"duuswJhtcef;u@u yg0ifaeygw,f}} [k rpöwm q,fbJvfu ajymonf/
EdkifiHwdkif;taejzifh rdrdwdkif;jynfESifh oifh avsmfrnfh 'Drdkua&pDpepfrsKd;tm;
a½G;cs,f cGifh ½Sd&rnfjzpfaMumif; ]]jynfyEdkifiHrsm;u
b,fvdk vkyf&rvJvdkY 0ifa&mufajymqdkvdkY r&ygbl;}}
[k rpöwm q,fbJvfu ajym onf/
jrefrmEdkifiHwGif Nidrf;csrf;rIESifh zGHUNzdK;wdk; wufrIrsm;
qufvuf wdk;wufvmonfESifh trQ jrefrm-tdE´d, qufqHa&;rsm;
quf vuf wdk;wufvmrnfjzpfaMumif; rpöwm q,fbJvfu ajymonf/
]]'kwd,or®w&JU tckc&D;pOf[m ESpfEdkifiH qufqHa&;udk
ydkrdkcdkifrmNyD; us,fjyefYvmzdkY twGuf aqmif½GufcsufrSmta&;ygwJhtcef;
u@u yg0ifygw,f}} [k rpöwmq,fbJvf u ajymonf/
]],ckc&D;pOf[m arQmfrSef;xm;wJhtwdkif; atmifjrifygw,f/ ESpfEdkifiHacgif;aqmifawG
aqG;aEG;MuwJh taMumif;t&m tm;vkH; tay:rSm tjrifcsif; wlnDMuNyD;
ESpfEdkifiH tMum; pD;yGm;a&; yl;aygif;aqmif½GufrIawG
wdk;jr§ifhoGm;zdkY ESpfzufpvkH;u qE´½SdMuwJh
tjyif ESpfEdkifiHe,fpyfwpfavQmuf wnfNidrf at;csrf;rIudkvnf; ESpfzufacgif;aqmifrsm;
u vdkvm;Muygw,f}} [k rpöwm q,fbJvf u ajymonf/
jrefrmESifh tdE´d,wdkY pDyGm;a&;? ,Ofaus;rI? ynma&;?
odyÜHESifh enf;ynm tygt0if tjcm;u@rsm;wGif yl;aygif; aqmif½Guf
rIrsm;vnf; xl;jcm;onfh wdk;wufrIrsm; ½SdaMumif; rpöwm
q,fbJvfu ajymonf/
rpöwma½Scg0yf\ &efukefwGif awGUqkH aqG;aEG;rIrsm;tNyD;
Edk0ifbmv 4 &ufaeYu ESpfEdkifiHyl;wGJaMunmcsufwpf&yf xkwfjyef
cJhonf/
rpöwma½Scg0yfonf &efukefwGif½SdaepOf twGif;
a½Twd*kHbk&m;? &efukefwuúodkvf wdkYodkYvnf;
oGm;a&mufcJhonf/
rpöwma½Scg0yfESifh cspfMunfa&; udk,f pm;vS,ftzGJUonf
Edk0ifbmv 4 &ufaeYu yk*HodkY oGm;a&mufvnfywfcJhNyD; Edk0ifbmv
5 &ufaeYu jyefvnfrxGufcGmrD rEÅav;odkY vnf; oGm;a&mufvnfywfcJhonf/
jrefrmESifh tdE´d,qufqHa&;onf 1990 jynfhvGefESpfrsm;rS
pwifum ydkrdk&if;ESD;vmcJhNyD; ESpfEdkifiH acgif;aqmifrsm;
tjyeftvSef cspfMunfa&;c&D;vnfywfrIrsm;ESifh pD;yGm;a&;
yl;aygif; aqmif½GufrIrsm; us,fjyefYvmcJh onf/
pD;yGm;a&; yl;aygif; aqmif½Gufa&;rSm ESpfEdkifiHqufqHa&;wGif
ydkrdkta&;BuD;onfh tcef;u@u yg0ifvmcJhonf/
vGefcJhonfh b@ma&;ESpftwGif; ESpfEdkifiH pkpkaygif;ukefoG,frI
wefzdk;rSm tar&duef a':vm oef; 400 ausmf½SdNyD; 2006
ckESpf wGif pkpkaygif; ukefoG,frI wefzdk; wpfuka# txd wdk;jr§ifhoGm;Edkif&ef
ESpfEdkifiHtMum; oabmwlnDcsuf½Sdonf/