0w¬Ka&;q&mESifh pma&;q&mwpfOD;vnf;jzpfol
owif;pm q&mBuD; OD;xifzwf (armifxif)onf EdkifiHawmfu csD;jr§ifhonfh
wpfoufwm trsdK;om;pmayqkudk 'kwd,ajrmuf vufcH&½Sdol
jzpfvmcJhNyD jzpfonf/
jyefMum;a&; 0efBuD;Xmeatmuf½Sd trsdK;om; pmaypdppfa½G;cs,fa&;aumfrwDu
touf 94 ESpft½G,f½Sd q&mBuD; OD;xifzwftm; ¤if;\
oufwrf;wpfavQmufvHk; jyKpk a&;om;cJhonfh wdkif;jynf tusdK;jyKpmayrsm;tm;
todtrSwfjyKonfhtaejzifh wpfouf wmtrsdK;om;pmayqkudk a½G;cs,fcsD;jr§ifhjcif;
jzpfonf/
aumfrwDu wpfoufwm trsdK;om; pmayqkudk 2002 ckESpftwGuf trsdK;om;
pmayqk &½SdcJhMuol 10 OD;ESifhtwl NyD;cJhonfh vukefu
aMunmcJhjcif;jzpfonf/
wpfoufwm trsdK;om;pmayqktwGuf a½G;cs,f&mü pma&;oufwrf;
40 ausmfNyD; wdkif;jynftusdK;jyK pmayrsm; a&;om;cJhMuonfh
touf 60 ausmf pma&;q&mBuD;rsm;udk a½G;cs,f csD;jrS§ifhjcif;jzpfaMumif;
aumfrwD twGif;a&;rSL; OD;rsdK;oefY (armifqk½Sif)u jrefrmwdkif;(rf)tm;
ajymMum;onf/
wpfoufwm trsdK;om;pmayqkudk NyD;cJhonfh ESpfrSpí csD;jr§SifhcJh&m
q&m yg&*lu yxrqHk;tBudrf vufcH&½SdcJhonf/
0w¬K½Snf 20 cefYESifh 0w¬Kwdkaygif;rsm;pGm a&;om;cJhol
q&mBuD; OD;xifzwfonf ¤if;\ bmomjyef vuf&mwpfckjzpfonfh
*gvDAmc&D;pOfjzifh bmomjyefpmay trsdK;tpm;twGuf trsdK;om;pmayqkudk
1981 ckESpfu &½SdcJhonf/
¤if;\ vuf&mrsm;teuf 1947 ckESpfu a&;om; xkwfa0cJhonfh
]ib} 0w¬Konf emrnftausmfMum;qHk;
jzpfonf/
&efukef owif;pmtkyfcsKyfrIt,f'DwmESifh vef'efwdkif;(rf) owif;pm\
owif;axmuf q&mBuD; OD;xifzwfonf 1993 ckESpfu pwifcsD;jr§ifhcJhonfh
yckuúL OD;tkH;az wpfoufwm pmayqkudk yxrqHk; csD;jr§ifhcH&olvnf;
jzpfonf/
EdkifiHawmftaejzifh u@ 14 cktwGuf trsdK;om; pmayqkrsm;udk 1962
ckESpfrS pwif csD;jr§ifhcJhjcif;jzpfonf/
wpfoufwm trsdK;om;pmayqktwGuf usyfaiG av;odef; csD;jr§ifhrnfjzpfNyD;
useftrsdK;om;pmayqkrsm;twGuf wpfqkvQif usyfESpfodef;pD csD;jr§ifhrnfjzpfonf/
qkcsD;jr§ifhyGJ tcrf;tem;udk NrdKUrausmif;vrf;½Sd
trsdK;om;Zmwf½Hkü pmqdkawmfaeY tBudKaeYjzpfonfh Edk0ifbmv
23 &ufaeYü csD;jr§ifhrnf jzpfonf/
wpfoufwm trsdK;om; pmayqk&½Sdol pma&;q&m?
owif;pmq&mBuD; OD;xifzwfu jrefrmpme,fZif;orm;rsm;\ oabmxm;ESifhywfoufí
]]wdkif;jynfBuD;udk at;csrf;atmif? om,matmif BudK;yrf;Mu&mrSm
jrefrmjynfrSm½SdwJh pma&;q&mtaygif;&JU pdwfxm;?
oabmxm;awG[m tjcm;vlrsdK; awGxufrnHhwJhtjyif omawmif omyg w,f}}
[k ,ckESpf apmapmydkif;u usif;ycJhonfh pmay*kPfjyKyGJ wpf&yfü
ajymMum;cJh onf/
q&mBuD;u ]]uRefawmfwdkY pmayvkyfom;wdkif;[m avmutv,frSm udk,fhwdkif;jynf?
udk,fhvlrsdK; cdkifcdkifcHhcHh £a`E´odu©m½Sd½Sd
wnfwHhEdkifatmif BudK;pm;aeMuwmyg? pmayvkyfom;awG[m wdkif;jynfBuD;
zGHUNzdK;atmifqdkwJh apwem trSefwu,f ½SdMuwJholawGyg? 'gaMumifh
pmayvkyfom;wdkif;&JU 'DppfrSefwJh apwemudk av;pm;Muyg}} [k
q&mBuD;u awmif;qdkoGm;cJhonf/
xdkUtwl rsdK;qufopf pmayorm;rsm;\ taetxm;ESifhywfoufívnf;
i,f½G,f olrsm;jzpfonfh tm;avsmfpGm Munfh½IoHk;oyfonfh
tjrif½Iaxmifh a0zefa&;om; ajymqdkMuonfh taetxm;rsm;
uGJvGJrI½Sdaomfvnf; wdkif;jynf twGuf pmaytiftm;opfrsm;
wdk;yGm;vmonf jzpfí BudKqdk&rnfh tcsufjzpfygaMumif;
q&mBuD;u ajymMum;onf/
]]vli,fawGjzpfwJh twGuf tcsdKUpmayorm;awG[m pmta&;tom;rSm
ae&mruswm½Sdayr,fh olwdkYtm;vHk;[m jrefrmEdkifiHawmfBuD;
zGHUNzdK;wdk;wufygapqdkwJh apwem½dSMuwmcsnf;ygyJ? 'gudk
,HkrSm;oHo,r½SdMuygeJY? pmay 0goem½SifawG? pmayorm;awG
wdk;yGm;vmwm[m wdkif; jynfBuD;udk zGUHNzdK;atmifvkyfr,fholawG
wdk;yGm;vmwm jzpfygw,f/
]]uRefawmfwdkY&JU vli,fawG[m a&;om;ajymqdkwJhae&mrSm
vli,fobm0 rSm;wmawGvnf; ½Sdygw,f/ rSm;wJhtcgrSm vli,fawGjzpfwJhtwGuf
cGifhvTwfay;Muyg/ rSefuefwJhtcgrSmvnf; tJ'DtrSefw&m;udk qufvufqkyfudkifEdkifa&;
twGuf tm;ay;csD; ajr§mufMuyg}} [k q&mBuD;u oufqdkif&m
wm0ef½Sdolrsm;ukd wdkufwGef;ajymMum;cJhonf/
tcrf;tem;tNyD; jrefrmwdkif;(rf)ESifh oD;jcm;awGUqHkpOfuvnf; q&mBuD;
OD;xif zwfu ]]twdtusrajymEdkifayr,fh wjznf;jznf;eJUawmh rSefwJhvrf;aMumif;udk
vdkufvmwJh tajctaeav;awmh jrifae&NyD? [dk[mawG? 'D[mawGz,fxm;
tcktwdkif; ajzmifhajzmifhrwfrwf tvkyfvkyfMur,fqdk&ifawmh Mum&ifvnf;
Mumr,f? 'gayr,fh wpfaeYawmh rSefwJhvrf;aMumif;ay:a&muf vdrfhr,fvdkY
xifw,f}} [k wdkif;jynf\ vuf½SdtajctaeESifhywfoufí
oHk;oyf ajymqdkoGm;onf/
rsdK;qufopf vli,frsm; txl;ojzifh vli,fowif;pmorm;?pmayorm;rsm;onf
ygwDpGJ? 0g'pGJrsm;jzifh 0d0g' uGJjym;aeMu rnfhtpm; pOf;pm;awG;ac:um
rSefuefonfh vrf;aMumif;udk wnfhwnfhrwfrwfa&muf½Sd a&;ukd
vlBuD;? vli,f vufwGJ BudK;yrf;MuzdkY vdkygaMumif; twdwf\ tawGUtBuHKudk
Oyrmaqmifí ,ckuJhodkY ajymMum; oGm;onf/
]]usKyfwdkYu zGUHNzdK;wdk;wuf&r,fhtcsdefrSm 0d0g'awGuGJaewmeJY
oufouf tvum; ae&if; tcsdefawG ukefoGm;cJhw,f/ vrf;rSef avQmufr,fhtcsdefusawmhrS
wpfa,mufu [dkoa0xdk;? wpfa,mufu 'Doa0xkd;eJY tcsdefawG tv[ó
ukefoGm;&wJh tawGU tBuHKrsdK;awG usKyfwdkUEdkifiHrSm trsm;BuD;MuHKcJh
&zl;w,f}} [k qdkonf/
,if;uJhodkY 0d0g'uGJjym;rIrsm;udk pdwfysuf vufavQmhí&rnfr[kwfbJ
tcsdef,lpOf;pm; ajz½Sif;Edkif&rnf jzpfaMumif; q&mBuD;
OD;xifzwfu ajymMum;onf/
vli,fowif;pmorm;rsm; taejzifh oufqdkif&m tkyfcsKyfa&;ydkif;rS
wm0ef½Sdol rsm;\ rSefuefaom vkyfaqmifcsufrsm;udk tm;ay;axmufcH&ef
wm0ef½SdouJhokdY rrSefuefonfh vkyf&yfrsm; jzpfyguvnf;
jypfwif ½Iwfcsonfh enf;vrf;tpm; tjyKoabm a0zefaxmufjyEdkif&rnfjzpfaMumif;
¤if;u qufvuf ajymMum;onf/
jynfol wpf&yfvHk;taejzifhvnf; tpGJtvrf;jzifh ab;xdkif? bkajymaeMurnfh
tpm;pOf;pm;awG;ac:um yGif;vif;onfh tjyKoabma0zefrIudk aqmifapvdkaMumif;
q&mBuD;OD;xifzwfu ajymonf/